سلامت نیوز: بشر از گذشتههای دور همیشه در پی دارویی بوده تا با معجزه آن بتواند بیماری، عوارض پیری و مرگ را از خود و عزیزانش دور کند و بر همین اساس ما افسانههای متعددی داریم که آدمی همواره در پی رسیدن به این سه آرزو بوده و خون یکی از سمبلهایی است که بشر آن را نشانه حیات، شجاعت، سلامتی و جوانی ابدی میدانسته است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند،براساس یکی از افسانهها اولین انتقال خون توسط «مدآ» برای بازگشت جوانی به پدرش انجام شده است؛ «مدآ» برای این کار خون فرد جوانی را به جای خون پدرش جایگزین کرد. در سال ١٦١٦میلادی ویلیام هاروی سیستم گردش خون را کشف کرد اما از آنجا که این اقدام عوارض مرگباری داشت، انتقال خون برای بیش از یک قرن به تعویق افتاد تا اینکه در سال ١٨١٨ میلادی، جیمز بلاندل انتقال خون را بهروش علمی انجام داد. در حقیقت لنداشتاینر با کشف گروههای خونی در اوایل قرن بیستم، انتقال خون را وارد دوران جدیدی کرد. انتقال خون نیز مانند بیشتر علوم فراز و نشیبهای زیادی را طی کرده تا امروزه به این شکل در اختیار سلامتی بشر باشد.
اهدای خون در ایران
از سال ١٣٢٤ به بعد انتقال خون در برخی از بیمارستانهای کشورمان انجام میشد و طی گذشت سالهای پیدرپی مراکز انتقال خون ارتش شیر وخورشید سابق و دانشکده پزشکی تأسیس و شروع به کار کردند.
[quote-left] از سال ١٣٤٠ به بعد مرکز خون ارتش، فرآوردههای سلولی و پلاسمایی خون را تهیه میکرد تا اینکه به همت دکتر فریدون علا در ٩ مرداد سال ١٣٥٣ سازمان انتقال خون ایران تأسیس و شروع به کار کرد.[/quote-left]
از سال ١٣٤٠ به بعد مرکز خون ارتش، فرآوردههای سلولی و پلاسمایی خون را تهیه میکرد تا اینکه به همت دکتر فریدون علا در ٩ مرداد سال ١٣٥٣ سازمان انتقال خون ایران تأسیس و شروع به کار کرد. این سازمان با رعایت تمامی استانداردهای علمی و بینالمللی و با استقبال داوطلبان اهدای خون خیلی سریع توانست جایگاه شایستهای را در میان موسسات بهداشتی و درمانی کشور به دست آورد، البته این موفقیت به دلیل پشتیبانی بیدریغ مردم بود چون کاملا مبرهن است که هیچ سازمان انتقال خونی بدون داشتن ماده اولیه (خون) معنی و مفهومی نمیتواند داشته باشد. در سال ١٣٦٣ اساسنامه سازمان انتقال خون بهعنوان تنها مرجع خدمات انتقال خون در سراسر کشور تصویب شد و امروزه تمامی مراکز سازمان انتقال خون وابسته به وزارت بهداشت هستند.
تقریبا ٤٠سال از تأسیس سازمان انتقال خون میگذرد و طی این سالها ٤٠میلیون واحد خونی اهدا شده است و خوشبختانه بیماریهای هموفیلی و پالاسمی تقریبا برطرف شدهاند. سالانه ٢میلیون واحد خونی ، توسط ٥٠٠هزار نفر که سالی دوبار خون اهدا میکنند
در اختیار سازمان انتقال خون کشور قرار داده میشود. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی از ١٠٧ واحد خون اهدا شده در دنیا ٥٠درصد به کشورهای صنعتی تعلق دارد و این درحالی است که این کشورها ١٥درصد جمعیت دنیا را در اختیار دارند، به عبارت دیگر ٨٥درصد جمعیت جهان به ٥٠درصد منابع خونی دسترسی دارند و این درحالی است که ١٥درصد باقی مانده به ٥٠درصد دیگر دسترسی دارند.
[quote-right]
شاخص اهدای خون در کشورهای صنعتی و توسعهیافته ٣٩واحد به ازای هر هزارنفر جمعیت است و در کشورهای متوسط ١٢واحد بهازای هر هزارنفر و در کشورهایی با رشد پایین چیزی در حدود ٤واحد به ازای هر هزارنفر است. [/quote-right]
شاخص اهدای خون در کشورهای صنعتی و توسعهیافته ٣٩واحد به ازای هر هزارنفر جمعیت است و در کشورهای متوسط ١٢واحد بهازای هر هزارنفر و در کشورهایی با رشد پایین چیزی در حدود ٤واحد به ازای هر هزارنفر است. این شاخص در ایران ٢٧واحد بهازای هر هزارنفر جمعیت است که در میان کشورهای دیگر شاخص بالا و افتخارآمیزی به حساب میآید ولی متاسفانه بانوان کشورمان تنها ١٠درصد اهداکنندگان را تشکیل میدهند درحالیکه در کشورهای توسعهیافته بانوان ٥٥درصد را به خود اختصاص دادهاند.
بررسی میزان مشارکت مردم طی سالهای گذشته
در سالهای ابتدایی تأسیس سازمان انتقال خون، هر سال ١٢٤هزار واحد خون اهدا میشد اما با شروع جنگ تحمیلی این آمار ٤٠تا ٥٠درصد رشد کرد و تا پایان دفاع مقدس، میزان اهدای خون ٧٠٠هزار واحد در سال رسید. بعد از جنگ نیز آمار اهدای خون با رشد آهسته و به صورت متوسط هر سال ٥تا ٧درصد رشد را داشته است.
از سال ١٣٨٤ با تعدادی از شرکتهای معتبر دنیا قراردادهایی را امضا کردیم که مطابق آن ما پلاسما را برای آنان میفرستادیم و پس از تبدیل شدن به دارو وارد کشور میکردیم. این کار ٣٥درصد صرفهجویی ارزی برای کشور به دنبال داشت و باعث میشد بتوانیم از پلاسمای ایرانی برای داروهایی که مورد نیاز بود استفاده کنیم، البته برای اینکه بتوانیم پلاسما را برای شرکتهای خارجی بفرستیم بازرسانی به ایران میآمدند که در انجام وظایف خود سختگیر بودند، بنابراین با تلاش و پشتکار زیاد در مدت زمان کوتاهی توانستیم تمام سازمان را استانداردسازی کنیم که تمام مراکز توسط موسسههای بینالمللی مورد تأیید قرار گرفت. فرهنگ استانداردسازی علاوه بر اینکه موجب شد ما بتوانیم از پلاسماها برای تهیه داروهای مورد نیاز را استفاده کنیم، زمینه نهادینهشدن رعـــــایـت استــانــداردها را فـــراهم آورد و نقش مهمی در ارتقای سایر فرآوردههای خونی بازی کرد. در سال ٨٨، ٤١٨هزار و ٣٦ نفر خواستار اهدای خون بودند که از این تعداد ٣٣٩هزار و ٢٨٨ نفر خون اهدا کردند. در این سال ٨٤درصد مردم پایتخت از انتقال خون تهران رضایت داشتند.
در سال ٨٩ یکمیلیون و ٨٨٩هزار و ٢١٨ واحد خون اهدا شد. در این سال ١١٩هزار و ٩٦٨ واحد خون توسط بانوان اهدا شد.
[quote-left]در سال ٩٠ به نسبت سال ٨٩ اهدای خون کشور با ٥/١درصد رشد روبهرو شد، در حقیقت یکمیلیون و ٨٦هزار واحد خون در کشور اهدا شد. در این سال سازمان انتقال خون کشور موفق شد ١٠٠هزار لیتر پلاسما به کشورهای دیگر ازجمله آلمان صادر کند.
[/quote-left]
در سال ٩٠ به نسبت سال ٨٩ اهدای خون کشور با ٥/١درصد رشد روبهرو شد، در حقیقت یکمیلیون و ٨٦هزار واحد خون در کشور اهدا شد. در این سال سازمان انتقال خون کشور موفق شد ١٠٠هزار لیتر پلاسما به کشورهای دیگر ازجمله آلمان صادر کند.
در ١٠ ماهه اول سال ٩١ رشد ٦/٢درصدی اهدای خون نسبتبه سال پیش را شاهد بودیم. اهداکنندگان مستمر در این سال ٧٠درصد اهداکنندگان را به خود اختصاص داده بودند. در سال ٩٢ آمار ذخیره بانک خون حکایت از این داشت که در تعطیلات نوروزی، اهدای خون ١٠درصد افزایش داشته و در ٥ روز اول تعطیلات از مجموع یکهزار و ٧٥٠ نفر مراجعهکننده یکهزار و ٥٦٥ نفر موفق به اهدا شدند. در ٥ماهه نخست سال ٩٢، ٨٥٣هزار و ٧٧٦ واحد خون در کل کشور اهدا شد و از این میزان ١٥١هزار و ٧٥٠ نفر را تهرانی ها تشکیل میدادند که درواقع ٧/١٧درصد کل خونهای اهدایی را شامل میشد. طی سال گذشته (٩٣) ٢میلیون و ٧١هزار واحد خون در پایگاههای انتقال خون سراسر کشور اهدا شد؛ در این سال ٢میلیون و ٥٦٠هزار و ٤٧٥نفر به پایگاههای انتقال خون کشور مراجعه کردند که حدود ٤٩٠هزار نفر از آنان واجد شرایط اهدای خون نبودند و موفق به اهدا نشدند.
در ٢ماهه اول امسال ٤٤٢هزار و ٧٦٣نفر برای اهدای خون مراجعه کردند که از این تعداد ٣٦٤هزار و ٣٦٢ نفر خون اهداکردند که نسبت به سال گذشته ٢/٢درصد رشد را شاهد بودیم. همچنین ٥٩٩هزار و ٤٨٦ واحد خون و فرآوردههای آن شامل گلبولقرمز فشردهشده و پلاکت و پلاسما به مراکز درمانی و بیمارستانهای کشور ارسال شده است.
رسیدن به اهدای خون صد درصد داوطلبانه از برنامههای ابلاغی سازمان جهانی بهداشت در سال ٢٠٢٠ است درحالیکه ایران در سال ١٣٨٦ به این هدف رسیده، البته شایان ذکر است که ایران در منطقه خاورمیانه مقام نخست را در شاخص اهدای خون از آن خود کرده، همچنین در زمینه تأمین خون و فرآوردههای خونی سالم در قاره آسیا پیشرو است.
نظر شما